Brown University
TeenAIDS PeerCorps
|
|
|
Brown University |
"Tien si John" Chittick va TeenAIDS-PeerCorps (Luc Luong Phong Chong SIDA Noi Thanh Thieu Nien)
Tien si John Chittick, giam doc dieu hanh cua TeenAIDS-PeerCorps dang tren cuoc hanh trinh khap 5 chau cua ong de dem tin tuc ve TeenAIDS den thanh thieu moi noi. Ong dang di bo tren con duong thanh thi cung nhu dong que cua 18 quoc gia de huan luyen 25,000 giao vien de giup do cho ban be va dong huong cua ho. Ban co the theo doi cuoc hanh trinh cua ong tren dia chi toan cau nay va nghe va thay thanh thieu nien noi ve phong chong SIDa o quoc gia khac. Dai hoc MIT dang lien lac va thong tin voi tien si Chittick noi ngoai quoc. Tien si John (nhu ong duoc biet den boi thanh thieu nien) la tien si giao duc cua dai hoc Harvard, nguoi ma tin tuong rang su bao dong SIDA cho thanh thieu nien noi ho an o, hoc hanh, lam viec, du ngoan, hay du lich, la co ket qua.
SIDA Noi Thanh Thieu Nien (TeenAIDS) Dang Hoanh Hanh Moi Noi Tren Toan The Gioi
Mac du dich vu thong tin truyen tin da phong dai, tien si Chittick nhac nho doc gia cua ong rang khoa hoc chua kham pha duoc cach chua tri hoac chung ngua chong SIDA. Ngay ca thoc tot nhat chi tam thoi ngan can hoac lam cham lai su boc phat cua SIDA---va thuoc rat dat tien (khoang 20,000 dola mot nam). Vi khuan SIDA nup trong co the vao khoang 5 den 10 nam truoc khi boc phat hoan toan va lam chet nguoi.
Chung ta da biet den benh SIDA 19 nam roi, nhung su gi tang so luong thanh thieu nien nhiem benh van duoc bao cao. Van de la so dong khong biet ho nhiem benh SIDA vi ho khong bao gio thu mau cho benh nay," tien si Chittick noi. "Thanh thieu nien luon cam thay ho bat kha xam pham. Ho tin tuong rang ho khong bi nhu nguoi lon, nhung ho lai muon hanh dong nhu nguoi lon. Nhieu tham thieu nien noi voi toi rang ho. thich phieu luu tinh ai som va thuong xuyen. Nhung khong may man cho ho la ho khong biet la neu khong bao ve khi giao hoan , hoac dung chung ong chich a phien co the truyen nhiem SIDA tu mau cua nguoi bi benh. Tiec thay, thanh thieu nien khong tin tuong SIDA co the anh huong ho hay ban be cua ho."
Tai dai hoc Harvard, noi tien si Chittick bat dau cuoc nghien cuu cua ong nam 1998 ve van de SIDA noi thanh thieu nien (TeenAIDS), ong phong doan lan song moi cua SIDA se la thanh thieu nien, dac biet la thanh thieu nien thich phieu luu tinh ai, hay nghien a phien dung ong chich, truoc nam 2000. Tuong trinh va qua tu UNAIDS va nhung nha nghien cuu cho rang 50% nhung benh nhan SIDA moi tren toan cau xay ra noi thanh thieu nien tu 10 den 20 tuoi. O Hoa Ky, 1 trong 4 truong hop moi cua SIDA la ban tre tu 13-19 tuoi. Muoi nam ve truoc so luong chi khong 1 trong 10,000 truong hop. Day la so luong that dang kinh hoang! Gi tang o nhung benh truyen nhiem qua duong tinh duc cung gia tang (STDs), nhung benh nay thuong dan vi khuan SIDA vao mau nguoi khac.
Do su thich thu tim kiem viec lam nhieu tien hon, noi cu tru thoai mai hon, co hoi hoc hanh tot hon, hoac noi ma tinh hinh chinh tri em dem hon, hoac co hoi tu do tin nguong tot hon, thanh thieu nien thay doi noi sinh song hon bao gio het. Thanh thieu nien di cu tu noi thon que den thanh thi hoac di tan den nhung quoc gia khac. Ho gap go ban be moi va giao hoan voi nhung nguoi nay. Ket qua la nhung chung vi khuan SIDA moi manh hoi se hinh thanh. Va nhung chung vi khuan moi nay manh hon va nguy hiem hon dang duoc truyen tu nguoi nay sang nguoi khac tren toan the gioi trong thoi han ngan nhu mot may bay bay.
"Su that la khong co thuoc chua! Chi co mot cach phong ngua la giao duc ve SIDA, " Chittick giai thich, "va phai duoc xay dung tren nen tang y hoc. Nguoi lon khong the noi lao duoc voi nguoi tre tuoi. Ho rat thong minh. Neu thanh thieu nien chon su giao hoan boi vi ho thich cam giac, rat quan trong la nguoi lon phai giai thich cho ho lam sao de bao ve ho khi giao hoan."
Mac du viec bao ve khi giao nhu dung bao cao su khong bao dam 100% (bao cao su khac nhau ve chat luong san pham va nhieu bao cao su co the bi rach). Chittick noi voi thanh thieu nien "Neu ban biet ban cua ban dang giao hoan hoac dang dung a phien voi ong chich, noi voi ho su that ve su bhuy hiem cua SIDA. Neu ho van chon viec giao hoan, noi voi ho dung bao cao su van an toan hon la khong dung gi het."
Tien si Chittick nhan manh loi nhan nhu ve trach nhiem ca nhan va giao duc cung trng lua de chan dung su lay lan cua SIDA noi thanh thieu nien. Ong cung de phong rang "Nguoi long ma nghi rang thanh thieu nietn khong gio hoan la khong thuc te. Tot hon het la chuan bi cho con em dang truong thanh ve ep luc cua ban be trong xa hoi hon la lam ngo su kien dang phat trien ma co the lam cho cuoc doi con em ho bi rut ngan di."
TeenAIDS la su that cho moi ban tre giao hoan thuong xuyen. Tinh trang nay gia tang o moi quoc gia va moi chau. Tai vi vay ma tien si Chittick di bo de giao duc va huan luyen thanh thieu nien tro thanh giao vien ve phong chong SIDA cho ban be cung trang lua cua ho.
PeerCorps La Gi?
"Giao duc cung trang lua" noi tom tat la thanh thieu nien giao duc cho ban be cua ho ve su phong chong SIDA. So dong thanh thieu nien ngai noi chuyen ve su giao hop voi nguoi long, cha me, va thay co giao. ho thich noi nhung chuyen kin dao, va tham kin ve yeu duong/tinh cam cung nhu tinh duc voi ban be cung lua tuoi voi ho. Tien si Chittick sang tao ra cach giao duc va huan luyen cua ong tai dai hoc Harvard. Ong goi chuong trinh cua ong la, "PeerCorps" boi vi y kien giong nhu chuong trinh "Peace Corps" cua tong thong Hoa Ky John F. Kennedy ma da goi thanh thieu nien den nhung vung dat la de giup do va giao duc. Nhung vay, PeerCorps la mot to chuc thien nguyen khong phai duoi su dieu khien cua nha nuoc. To chuc nay duoc dua ra nham giup do thanh thieu nien truyen tin ve SIDA cho the he cua ho---cuu do su song cua gia dinh ban be, va hang xom lang gieng cua ho.
Giao duc cung trang lua duoc pho bien hien nay de ngan chan nhung hanh dong tao bao nguy hiem cua thanh thieu nien. Tai Hoa Ky va Au Chau, nhung chuong trinh da duoc phat trien tai truong hoc nham chan dung nhung viec nhu lai xa say ruou, nghien ngap xi ke ma tuy, va bao dong cua tuoi tre. Thuong thi nhung tin tuc nay thanh cong trong viec ngan chan gioi tre tranh khoi hanh dong tao bao hoac bao dong va khong an toan. Nhung nhung chuong trinh nay chi co the chan dung nhung viec lam hien tai trong cuoc song cua gioi tre---nhung khong ap dung duoc voi nhung truong hop nhu SIDA khi vi khuan phai co thoi gian dai han de phat trien thanh benh SIDA. Vi mot ban tre co the co vi khuan SIDA trong minh ho nhung khong biet rang ho da bi nhiem benh, su khong chu y cua ho lam cho nguoi giao hop voi ho bi nguy hiem den tinh mang. Ban khong tre thay duoc vi khan cho den khi no thanh benh SIDA. Cho nen chuong trinh phong chong SIDA muon co ket qua phai dung PeerCorps neu muong thanh thieu nien tranh khoi benh SIDA thoi han dai trong ki ho dang manh me ve van de tinh duc, hoac den khi ho lap gia dinh va co mot cuoc hon nhan chi voi mot nguoi ma thoi. Boi the va to chuc PeerCorps cua tien si Chittick da duoc hinh thanh trong nhieu phong tuc tap quan cua nhieu noi khac nhau.
Chung ta biet rang thanh thieu nien thich noi chuyen ve doi tu, va chuyen rieng tu cua ho voi ban be cung trang lua cua ho. Nhung nhung cau chuyen tham kin nay la mot van de khi noi den TeenAIDS vi ban be o lua tuoi con tre se khong biet nhieu ve kien thuc y hoc ve SIDA. Nhung ho co the hoc hoi ve nhung tin tuc chinh xac tu tien si Chittick va tu giao vien cua PeerCorps. Boi vi phan dong nguoi long khong thich noi ve tinh duc voi thanh thieu nien, ho thuong im lang ve van de do, hy vong rang co em cua ho se khong nghe ve tinh duc va se khong thu nghiem tinh duc.
Chittick phong ngua rang, "Su im lang co the lam chet nguoi. Chung ta khong muon lich su lap di lap lai nhieu lan. Neu nhu chung ta khong noi den su nguy hiem cua SIDA voi gioi tre, con em cua chung ta se bi nhiem SIDA va chet vi SIDA. Cai nao te hon? Noi chuyen voi con em ve su nguy hiem cua quan he tinh duc hay la nhin thay con em chet vi mot con vi khuan ma co the tranh duoc? Nguoi lon phai bao ve tre chu khong phai lam cho tinh trang te hon."
Co the rang ly do quan trong nhat lam cho thanh thieu nien bi SIDA la ep luc cua ban be cung trang lua va ho thu nghiem voi tinh duc va a phien xu dung ong chich. Rat hiem khi ma mot ban tre biet du kien thuc y hoc mot cach chinh xac de de phong ban be ve SIDA va lam sao de su dung bao cao de tranh benh.
Tien si Chittick noi, "Thu nhat, thanh thieu nien phai duoc nghe ve su nguy hiem cua SIDA; thu nhi, ho phai hoc hoi ve kien thuc y hoc; thu ba, ho phai duoc dong luc y thuc de dem tin tuc den gia dinh va ban be cua ho." Duong loi nay tao cho tin tuc phong ngua truyen tu ban nay qua ban khac va mot the he tre duoc cuu man. Y tuong nay rat tam thuong nhung lai rat huu dung. Nhung kieu giao duc xua cu khong ap dung duooc vi nguoi lon giao ly con em khong duoc lam chuyen xau xa bay ba nhung ho lai khong noi den noi den chon de thanh thieu nien co the bao ve ho. Thanh thieu nien phai duoc biet ly lo tai sao no huu ich khi tranh nhung hanh dong tao bao va thuc hanh bao dam an toan khi giao hop (dung bao cao su).
Thanh thieu nien noi rang ho thich chac tien si John di giua dam dong cua ho va noi ve SIDA mot cach kinh nghiem va tinh cam than thien. Ong noi ro rang "Khong tinh duc = Khong SIDA", "Khong dung chung ong chich = Khong SIDA". Day la nhung y kien y hoc. Nhung neu ban biet ban minh dang khong bao trong khi giao hop hoac dung chung ong chich, noi voi ho su that bang cach giai thich cho ho ve vi khuan SIDA co the truyen qua tu nguoi nay sang nguoi khac va lam so de tranh benh hoac it nhat la giam su nguy hiem. Do la trach nhiem cua ban cuu chinh ban than va ban be cua ban." Neu duoc moi, tien si Chittick se den dat nuoc cua cac ban de noi ve TeenAIDS va huong dan giao vien PeerCorps. Ban co the giup do tu bay gio neu ban noi cho ban cua ban va nha truong cua ban ve dia chi mang luoi toan cau cua tien si o: http://teenaids.org/. Ban cung co the e-mail (dien thu) cau hoi hay thac mac den tien si John va nhom thanh thieu nien da duoc huan luyen cua ong ve tinh du, hen ho, a phien, va SIDA.
Ban co the thoai mai dung nhung tin tuc tu dia chi tren mang luoi toan cau nay. Xin hay giup do chung toi va ban be cua ban bang cach dich thuat tin tuc nay ra bang tieng cua ban. Ban cung co the co cau chuyen muong noi? Chung toi can ca tieng Anh va dich thuat cua ban de dang tren mang luoi toan cau.
Tien si John Chittick dang di bo tren 21 quoc gia toan the gioi de huong dan thanh thieu nien. Ban co the theo do cuoc hanh trinh cua ong bang cach nhan vao day. Cam on va chuc cac ban luon an toan va thong minh cu xu.
Cuoc Hanh Trinh Chong SIDA
18 Quoc Gia---1999-2000---1,800 dam---25,000 Thanh Thieu Nien
Dac vu cua chung toi la giao duc thanh thieu nien ve su lan tran cua SIDA va huan luyen ho de tro thanh giao vien cua chinh ban be ho. Mot sinh mang duoc cuu song co the la 1 than/thieu nien ban biet.
Hay giup do chung toi truyen tin tuc nay den nhung ban tre o Hoa Ky va khap toan the gioi ve su nguy hiem cua SIDA noi thanh thiu nien (o Hoa Ky 25% nhung su kien moi la o thanh thieu nien tu 13 den 19 tuoi).
Hay cong tac voi chung toi va dac vu nay de dat den 25,000 thanh thieu nien qua nhung cuoc hanh trinh khap 5 chau o nhung noi ma SIDA dang phat trien va su ngan ngua va giao duc bi gioi han haoc khong ton tai.
Ho tro cac nhiem vu loan tin giup do cong dong toan cau qua noi dia chi mang luoi toan cau cua chung toi cho thanh thieu nien va SIDA o http://teenaids.org/
TeenAIDS-PeerCorps, Inc rat dac biet trong moi dich vu khong cong khac. Muc dich cua chung toi la giao duc va khich le thanh thieu nien de giup do ban be dem tin tuc chong SIDA. Vao thanh gieng, 1999, giam doc dieu hanh, tien si John Chittick roi Boston de di boi tren 15 nuoc dang phat trien va Hoa Ky (thanh thi va nong thon). Ong se noi chuyen truc tiep voi thanh thieu nien o nhung vung dong duc thanh thi, thanh pho nho, va nong thon.
Rat kinh nghiem ve loai noi chuyen tren duong pho nay, tien si John nhan manh ve kien thuc y khoa va trach nhiem ca nhan. Tin tuc do la tu cuoc nghien cuu cua ong ve thanh thieu nien va SIDA tai dai hoc Harvard. Chuong trinh huong dan cua chung toi hieu nghiem hon nhung loai co kinh giao duc khac boi vi thanh thieu nien la dung cu quan trong trong viec kien tao va truyen tin quan trong.
Thanh thieu nien phan ung mot cach vui ve thich thu voi tien si John ve su than thien va quan tam cua ong. Luc dau, ho rat lay lam la tai sao ong lai den tham ho. "Tai sao lai la chung toi?", mot ban tre hoi. "Tai vi chau can phai biet su that ve su nguy hiem dang doi dien chau va ban be cua chau," ong tra loi. Khi tien si John noi chuyen, thanh thieu nien lang tai nghe. Nhung quan trong hon nua la no cam thay manh dan de dem tin tuc den ban be cua ho. Nhu vay, tin tuc phong chong SIDA tuoc truyen nhanh chong va co hieu qua. Nhung tien si John chi la mot ca nhan ma thoi va to chuc moi cua chung toi duoc phat hoac mot cach ma khong can nhieu nhan vien. Cho en chung oi tang cho thanh thieu nien va truong hoc moi noi duoc mien phi dung phuong cach va kien thuc duoc co van boi tien si John Chittick qua mang luoi toan cau. Bay gio chung toi dang la mot noi co nhieu tin tuc va tin tuc de hieu tren mang luoi toan cau chi danh rieng cho thanh thieu nien va SIDA. Moi thanh thieu nien co kha nang de biet lam sao phong chong SIDA, hoac lien he truc tiep, hoac dung mang luoi toan cau, va lam sao de nhan nhu ban be cua ho tranh khoi SIDA.
Chung toi can su giup do dau cac ban de hoan thanh nhiem vu quan trong nay. Cac ban co the giup do hanh trinh any bang cac cho tien dich vu mien thue cua chung toi.
Mua nay, su giup do cua cac ban se rat dac biet cho thanh thieu nien ban yeu thuong va qui men.